Yerleşkelerde var olan akarsular; kentlerin kimliğini oluşturmak, kentsel dokuyu meydana getirmek ve kentin gelişmesine, büyümesine etkide bulunmak gibi roller üstlenirler. Kentlerin kimliklerini analiz etmek ve çıkarımlarda bulunmak için yapılan morfolojik analizler sırasında, kentlerde var olan su unsurları önem taşımaktadır. Kültürel ve tarihi açıdan mimari mirasların yoğunlukta olduğu yerleşimlerde de su unsurlarının tarihi sit alanlarındaki varlığı ve tescilli yapılarla etkileşimi önemli görülmektedir. Çünkü bu tip yerleşkelerde tarihi yapılar ve çevreler gelişimlerini su unsurlarıyla etkileşimli olarak sürdürmektedirler. Bu sebeple su unsurlarına sahip tarihi yerleşkelerde morfolojik incelemeler yapmak bölgeye değer sağlayabilmektedir. Bu çalışmada, Bolu ili sınırları içerinde bulunan eski bir Osmanlı kasabası olma özelliğini taşıyan, üstün kültürel ve mimari değere sahip miras ögelerini barındıran ve aynı zamanda kent dokusunu ikiye ayıran baskınlıkta bir dereye sahip olan Mudurnu ilçesi üzerinden morfolojik ve tipolojik incelemeler yapılmıştır. Bu kapsamda, ilk aşamada Mudurnu Deresi ve çevresinde analiz çalışmaları yapılmış ve Mudurnu’nun genel kentsel dokusu hakkında saha gözlemlerine dayalı veriler doğrultusunda harita ve görseller üretilmiştir. Genel analizler sonucu ortaya çıkarılan veriler ışığında, yapı ölçeğinde tipolojik veri toparlama sürecine geçilmiştir. Mudurnu Deresi çevresinde dereyle doğrudan ilişki kurmuş olan 135 bina için saha çalışmalarından edinilen bilgiler doğrultusunda veri tabloları oluşturulmuştur. Tablolardan edinilen bilgiler tam sayım yöntemiyle analiz edilerek, derenin iki kenarında var olan binalar özelinde karşılaştırmalı grafikler oluşturulmuştur. Bu grafikler üzerinden değerlendirmeler yapılmış, Mudurnu özelinde öneriler getirilmiştir. Sonuç olarak, içerisinde akarsu barındıran, tarihi, kültürel değere sahip yerleşkelerin olası bir morfolojik analizinde veya bölgedeki tarihi yapıların tipolojik değerlendirme çalışmalarında yol gösterici olmak istenmiş ve akarsuların tarihi kentlerdeki konumlarının, önemlerinin kavranmasında farkındalık sağlamak amaçlanmıştır.

Kentsel Morfoloji, Bina Tipolojisi, Kent Dokusu, Akarsular, Mudurnu Kentsel Sit Alanı