Yazar : Veysel LİDAR
Türü : Özgün Makale
Baskı Yılı : Temmuz 2020
Doi Number : http://dx.doi.org/10.29228/ijiia.127
Sayı : 10
Dönem : 5.Cilt Haziran/Temmuz Yaz Dönemi
Tarih : 2019-07-02 22:41:29

ÖZET

Bu çalışmada Polonya kökenli Amerikalı yazar Jerzy Kosinski’nin 1970 yılında yayımlanan “Being There” adlı romanı ve bu romandan hareketle 1979 yılında çekilen ve ülkemizde “Merhaba Dünya” olarak göste-rime giren sinema filmi, medyalararasılık bağlamında ele alınacaktır. Söz konusu çalışmada bir aktarım aracı olarak sinemanın ve edebiyatın rolüne değinilmesi ve edebi metindeki unsurların sinemaya aktarımı üzerinde durulması amaçlanmaktadır. Yayımlandığı dönemde büyük ses getiren ve önemli bir politik alegori olarak nitelendirilen “Being There” romanında çeşitli tesadüflerle toplumda mevki kazanan bir bahçıvanın öyküsü anlatılmaktadır. Aynı ro-mandan uyarlanan sinema filmi de beğeniyle karşılanmış ve çeşitli dallarda ödül kazanmıştır. Bir anlamda döneminin eleştirisi yapan bu iki eser bu yönleriyle de önemlidir. “Being There” romanında anlatılan karakter hayata dair bilgilerini televizyondan alan bir karakterken, ki-tapta öne çıkan özellik söz konusu karakterin Kosinski’nin tabiriyle “videot” olmasıdır. Film versiyonunda ise ana karakter olan Chance yine televizyonun güdümünde olmakla birlikte dönemin siyasi yapısına karşı özündeki yapısıyla muhalif kalan bir çiçek çocuk imajı çizmektedir. Bu noktada Kosinski’nin romanla film arasındaki sürede oluşturduğu kahramanına bakışının değiştiğini söylemek ve bu değişikliğin altında çeşitli nedenlerin yattığını iddia etmek mümkündür. Söz konusu sürede Kosinski’nin televizyona bakışı ve Ameri-kan siyasetindeki değişiklikler söz konusu farklılıklarından nedenidir. Çalışmada Ersel Kayaoğlu’nun medyalararasılık bağlamında uyarlama filmlerin irdelenmesine yönelik olarak geliştirdiği yaklaşım ve film çözümleme adımları kullanılacaktır. Bu bağlamda bu iki metinden hareketle edebiyat ve sinema disiplinlerinin ilişkisine değinilecek ve yazar-yönetmen perspektiflerinden eserin işlenişi değerlendirilmeye çalışılacaktır. Bu çalışmayla edebiyat uyarla-ması filmlerin değerlendirilmesinde ülkemiz için yeni bir yaklaşım olan medyalararasılık düşüncesinin geli-şimine ve yaygınlaşmasına bir katkı sunulmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Being There, Jerzy Kosinski, Edebiyat, Sinema, Medyalararasılık

ABSTRACT

In this study, “Being There”, a novel by Polish-American writer Jerzy Kosinki in 1970 and the film “Being There”, an adaptation of Kosinski’s novel will be examined in the context of intermediality. Also in this study, as being a media, role of literature and cinema and transposition of literal aspects to the cinema will be determined. “Being There”, is a kind of ‘political allegory’, about a gardener who becomes famous by means of various chan-ces. The novel attracted so much attention when it was published. The movie “Being There” also attracted attention and won several prizes about cinema. Both novel and movie criticize the 1970’s American political and social life. The protagonist of “Being There” learns his life from tv screen, with Kosinski’s words is a “videot”. In film ver-sion, as Chance is a kind of tv addicted, also can be described as a “flower child” because of his mentality. So between novel and film versions, Kosinski must have changed his mind about his charachter Chance. This change may have some reasons. In this duration between 1970 and 1979, Kosinski has changed his mind about tv and American politic matters were also changed topic of his film. Ersel Kayaoğlu’s approach to literature based adaptation movies will be used in this study. In this context, the relationship between literature and movie will be examined with this novel and movie, and approaches of writer’s and director’s will be studied. By means of this article, intermediality -as a new approach for literatu-re based movies and also our country will be examined and it is also aimed to contribute this approaches gaining practice.

Keywords

Being There, Jerzy Kosinski, Literature, Cinema, Intermediality.
Contact Us

We're not around right now. But you can send us an email and we'll get back to you, asap.

Not readable? Change text. captcha txt

Start typing and press Enter to search