Canlılar milyonlarca yıl boyunca aşırı çevresel etkilere karşı koyacak veya adapte olacak çok özel yapılar ve davranışlar geliştirmiştir. Bu nedenle insanoğlu varoluşundan itibaren bunların gizemlerini çözmeye çalışmış ve kendisine örnek olarak almıştır. Doğadaki gelişmiş sistemler verimlilik, yenilikçilik ve sürdürülebilirlik açılarından insanlığa örnek olmaktadır. Verimlilik ve sürdürülebilirlik daha çok üretim ve kullanım ile ilgili süreçler ile ilgili iken yenilikçilik yeni ileri, fonksiyonel özellikler kazandırmak ve/veya performansın arttırılmasını sağlayan malzemeler ile ilgilidir. Günümüzde doğadaki sistemleri ve/veya malzemeleri taklit ederek yeni ürünler geliştirme veya tasarımlar yapma işi biyomimetik olarak isimlendirilmektedir. Biyomimetik, tasarım, sanat, mimarlık, mühendislik ve temel bilimlerin farklı alanlarında uygulanmaktadır. İlk çağlardan beri doğa tekstil ve giysi uygulamalarına da ilham kaynağı olmuştur. Mühendislik ve temel bilimler alanlarında çalışanların ilgisi daha yoğun olmakla beraber biyomimetik, tekstil ve moda tasarımcılarına da esin kaynağı olarak çok değerli olanaklar sunmaktadır. Özellikle son yıllarda tasarımcıların biyomimetik alanına daha fazla ilgi duydukları ve özgün tasarımlar ortaya koydukları görülmektedir. Tekstilde biyomimetik uygulamalarına yönelik olarak literatürde çok fazla sayıda araştırma ve uygulama bulunmaktadır. Bu çalışmada öncelikle tekstil ve giyim sektörlerine yönelik biyomimetik temelli araştırmalar ve ürünler incelenmiş ve en yaygın uygulama alanları belirlenmiştir. Uygulamalar temel özellikleri incelenerek altı temel alt alana ayrılmıştır. Bu alanlar hidrofobik, sürtünme kuvvetini azaltan, fotonik, süper adezyon özelliğine sahip, UV koruyucu ve termal koruma amaçlı olarak geliştirilmiş ürünlerdir. Literatürde ve uygulamada tespit edilen ve yalnızca bu alanların kapsamına giren ürünler incelenmiştir. İncelenen ürünlerin temel mühendislik yaklaşımlarına değinilmiş ve tasarımcılara yol gösterici olacak şekilde örneklendirilmeye çalışılmıştır.

Biyomimetik, Biyomimikri, Tekstil Tasarımı, Giysi Tasarımı, Moda Tasarımı

Living things have developed very specific structures and behaviours that will resist or adapt to extreme environmental impacts for millions of years. For this reason, human beings have tried to understand and solve the mysteries of nature through the ages. Advanced systems in nature set an example for humanity in terms of efficiency, innovation and sustainability. While efficiency and sustainability are more related to production and application, innovation is about materials that provide new advanced, functional properties and/or increase performance. Today, the work of developing new products or making designs by imitating the systems and materials in nature is called biomimetic. Biomimetic can be applied in different fields of design, art, architecture, engineering and basic sciences. Since ancient times, nature has also been a source of inspiration for textile and clothing applications. Although the interest of those working in the fields of engineering and basic sciences is more intense, biomimetic offers valuable opportunities to textile and fashion designers. Especially in recent years, it is seen that designers are more interested in biomimetic and they have created original designs. There are many research works and applications in the literature regarding biomimetic applications in textile. In this study, firstly, biomimetic based research and products for textile and clothing sectors are examined and the most common application areas are determined. The applications are divided into six basic sub-areas by examining their basic features. These are hydrophobic, low friction resistance, structural coloured photonic, super adhesive, UV protective and thermal insulating materials. Only products that have been identified in the literature and practice and fall within the scope of these areas have been examined. The main engineering approaches of the examined products are mentioned and tried to be exemplified to guide the designers.