Yazar : Hasan BALTACI
Türü : Özgün Makale
Baskı Yılı : Temmuz 2020
Doi Number : http://dx.doi.org/10.29228/ijiia.115
Sayı : 10
Dönem : 5.Cilt Haziran/Temmuz Yaz Dönemi
Tarih : 2020-06-09 15:54:49
ÖZET
Son yüzyılda dünyada hemen her alanda büyük bir değişim ve dönüşüme tanık olmaktayız. Özellikle dijital teknolojilerin ve internet kullanımının baş döndürücü bir hızla ilerlemesi, beraberinde kültürel etkileşimi yaygınlaştırmıştır. İkinci Dünya Savaşı sonrası adeta bir endüstri haline getirilen kültürel etkileşim, günümüzde dijitalleşme ve sosyal medyanın da etkisiyle güçlü bir biçimde kendisini hissettirmektedir. Bunun sonucu olarak üretilebilen, tüketilebilen ve satılıp gelir getirebilen bir kültür anlayışı şekillenmeye başlamıştır. Hızla küreselleşen dünyada kültürü modernleştirme çabaları ortaya çıkmaktadır. Dolayısıyla milli kültürler küreselleşme adına yok edilmeye çalışılmakta ve yerleştirilen yabancı kültürler, yerlileştirilen kültür haline getirilmektedir.
Öte yandan mitoloji, milletlerin kendi kültürlerini yaşatmalarında ve gelecek kuşaklara aktarmada kullandıkları anlatma esaslı ögelerdendir. Gelişen dünyaya ülke olarak ayak uydurmaya çalışırken, millet olarak hayatımızda önemli bir yeri olması gereken Türk mitolojisini öğrenmeyi ilke edinmenin gerekli olduğu düşüncesi öne çıkmaktadır. Mitoloji konusunda yüzyıllardır birçok araştırmacı ve düşünür değişik yaklaşımlar öne sürmüşlerdir. Farklı kültürlerin, farklı coğrafyaların ve farklı milletlerin mitolojik mirasları vardır. Söz konusu miras, bir kültür ve sanat mirasıdır. Mitoloji bir kültürel bellek oluşturmanın ötesinde günümüze taşınan bir bilim ve inceleme alanı olarak önemli bir yere ve öneme sahiptir. Birçok millet, kültür ya da coğrafya gibi Türk mitolojisinin de inceleme sahası yapılması, kültürel-görsel belleğe yerleştirilmesi ve özellikle de sanata yansıma biçimleri, bir çalışma kapsamı oluşturması açısından değerli görülmelidir.
Bu çalışma nitel bir araştırma olup, öncelikle Türk mitolojisinin önemine değinilecektir. Ayrıca Türk mitolojisinin soyut veya somut ögeler olarak Türk plastik sanatlarına yansımalarını, tarihsel süreç içerisinde resim, mimari, süsleme, minyatür, kullanım eşyaları, seramikler ve diğer plastik sanat çalışmaları bağlamında inceleyecektir. Bununla birlikte Türk mitolojisinden sanat eserlerine hangi ögelerin daha çok yansıdığı tespit edilecek ve bunların sanatçılar tarafından nasıl yorumlandığı ve hangi amaçla kullanıldıkları değerlendirilecektir.
Anahtar Kelimeler
Türk Mitolojisi, Türk sanatı, resim, semboller, figürler.