Yazar : Bülent Ümit ERUTKU
Türü : Derleme
Baskı Yılı : Temmuz 2019
Doi Number : http://dx.doi.org/10.29228/ijiia.7.72
Sayı : 7
Dönem : 4.Cilt Haziran/Temmuz Yaz Dönemi
Tarih : 2019-03-16 10:51:38
ÖZET
Zaman kavramı, felsefi bağlamda ne kadar eskiyse de fotoğrafın bulunuşundan bu yana, zaman ve fotoğraf arasında bağdan sözedilir.
Henri Bergson’un öncesinde; Newton “gündelik hayyattaki zaman”, Kant “eş zamanlılık”, Hegel “şimdi, geçmiş ve geleceğin bütünüdür”, Nietzsche “bengi dönüş” kavramlarını geliştirilmiştir.
20. Yüzyılın önemli düşünürlerinden Henri Bergson doğduğunda fotoğrafın icadından (1839) yirmi yıl geçmiştir. Bergson, değişme ve devamlılık konularına içsel süre ile açıklama getirmiştir. Ona göre; zamanlar an’da birleşir; geçmiş geçmişin üstene eklenir ve şimdiki zamana dahil olur. Sezgi, bilinç, anı, bellek onun çalışmalarında önemli bir yer alır.
Bergson’nun zaman algısıyla incelendiğinde; Bragaglia’ın fotoğrafları, hareketin ruhuna odaklanırken, geçmişte kalanın şimdeye birikimini sağlayan görüntüler elde etmiştir. Sugimoto, fotoğraflarında hem kendi hem de insanların geçmişine yolculuk yapmıştır. Onun yaşanmışlıklarını anımsatan, bilinçte bağlantı kuran bellektir. Almond, fotoğraflarıyla hem kendi hatıralarını hem de yüzlerce yıllık denizin geçmişini “şimdiye” getirmiştir. Wesely, solargrafileriyle zamanın varlığını, geçmişi bugüne taşıyarak göstermiştir. Literatürde konumuz olan fotoğrafçıların söz konusu bağlamda birlikte değerlendirilmesine rastlanamamıştır. Bu çalışmada Bergson’nun zaman kavramı bağlamında Bragaglia, Sugimoto, Almond ve Wesely’in fotoğraf çalışmaları arasındaki anlamsal bağ karşılaştırmalı olarak irdelenecektir.
Anahtar Kelimeler
Fotoğrafta Zaman, Bergson, Bragaglia, Sugimoto, Almond, Wesely.