Sanat müzelerinin, toplum inşasında üstelendikleri misyonu ziyadesiyle yerine getirebilmeleri ve varlıklarını sürdürebilmeleri için belirledikleri başat hedeflerinden birisi de ziyaretçileri müzeye çekebilmektir. Peki sayısız sanat eserini bünyesinde barındıran ve görkemli mimarileriyle yetişkin ziyaretçilerin ilgi odağı olan sanat müzeleri, acaba çocuklar için de aynı çekicilikte mi? Sanat müzeleri çoğunlukla, küçük çocukların keşif karakteristiğine izin vermeyecek şekillerde sunulan; sayısız sanat eseri içeren geniş galerilerin ezici mimarisi, yetişkinlere seslenen hatta yetişkin bakış açılarına göre dizayn edilen sanat koleksiyonları, sürekli uyulması gereken kuralları, güvenlik görevlilerinin varlığıyla taçlandırılan sessiz atmosferleri ile çocuklar için hiç de davetkar olmayabilir. Ancak gelişmiş ülkelerde bu gerçeklerin farkında olan, uyguladığı pek çok program ve yeni düzenlemelerle çocuklar için tuhaf, yabancı ya da erişilmez algısını yıkan sanat müzeleri vardır. Örneğin; Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Los Angeles Sanat Müzesi (Los Angeles County Museum of Art), Joslyn Sanat Müzesi (Joslyn Art Museum) ve Chicago Sanat Enstitüsü Müzesi (Art Institute of Chicago) gibi dünya çapında kabul görmüş müzeler, çocukları sanatla buluşturmayı önceleyen; sanat eserleriyle ve sanatçılar ile etkileşime girmelerini destekleyen “çocuk programları” sunmaktadır. Bu programlar kapsamında sunulan; rehberli turlar, sanat atölye çalışmaları, öykü yazma etkinlikleri, drama etkinlikleri, okul programları, aile programları, sanat kursları, yaz kampları, vide blog içerikleri, dokun-yap kurulumları, dijital interaktif uygulamalar, gezici tır müze ve bavul müze gibi hizmetlerle çocuğun eğlenerek, öğrenerek ve pek çok farklı deneyim kazanarak müzeden ayrılması sağlanmaktadır. Türkiye’deki özel kuruluşlar tarafından desteklenen sanat müzelerinde bu tip uygulamalara Batı’ya kıyasla daha minimal ölçülerde yer verilmiş olsa da devlet destekli sanat müzelerinde yer verilmediği görülmektedir. Bu bağlamda bu araştırmanın, Türkiye’deki sanat müzeleri için bir örnek teşkil edeceği ve bu doğrultuda alan yazınına da katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Amerika’da etkinliğini sürdüren sanat müzelerindeki “çocuk programlarını” betimlemeyi amaçlayan bu çalışma; betimsel tarama modellinde olup, veriler doküman inceleme tekniğiyle toplanmıştır. Anahtar Kelimeler: Sanat, Sanat Müzeleri, Çocuk Programları.

Sanat, Sanat Müzeleri, Çocuk Programları.