Ev, hem fiziksel hem de duygusal olarak insan varlığının en temel ihtiyaçlarından birisidir. Evlerin içinde bulunan her türlü unsur sakinlerinin karakterlerine, yaşam tarzlarına, statülerine, geleneklerine, kültürlerine, dönemin ve toplumun özelliklerine dair pek çok ipucu barındırmaktadır. Bu makale ev olgusu üzerine gerçekleştirilmiş güncel fotoğraf projelerini incelemekte ve karşılaştırmaktadır. Evlerin içindeki yaşamların, düzenlemelerin, dekorasyonların ve eşyaların fotoğraf projelerindeki görselleştirilme, sunulma ve temsil edilme biçimlerini belirlemeyi amaçlamaktadır. Bununla birlikte bu tür çalışmaların hem biçimsel hem de anlamsal olarak ev algısı üzerindeki etkisini tartışmaya açmaktadır. Nitel araştırma yöntemi kullanılarak, literatür taraması, içerik analizi ve fotoğraf çözümlemeleri yardımıyla elde edilen bulgular sınıflandırılarak karşılaştırılmıştır. Çalışma 1980’lerden günümüze kadar sanatsal bağlamda üretilmiş yedi adet fotoğraf projesini kapsamaktadır. Bu doğrultuda Larry Sultan’ın “Evden Fotoğraflar”, Nick Waplington’un “Oturma Odası”, Martin Parr’ın “Zamanın İşaretleri: Bir Ulusun Zevkinin Portresi”, Carlo Gianferro’nun “Çingene İç Mekânları”, Gregory Crewdson’un “Rüya Ev”; Peter Menzel’in “Maddi Dünya: Küresel Bir Aile Portresi” ve Jana Sophia Nolle’un “Oturma Odası: San Francisco” isimli çalışmalarına odaklanılmıştır. Sonuç olarak, söz konusu projelerde ev olgusu kavramsal, belgesel, sahnelenmiş ve tipolojik belgesel fotoğraf üsluplarıyla görselleştirilmiştir. Projelerinde Waplington ve Sultan ev yaşamının sosyal yapısına dikkat çekerken Parr, Gianferro ve Crewdson ise evlerdeki kültürel kimlikleri ön plana çıkartmışlardır. Parr İngiliz evlerinin, Gianferro Roman evlerinin ve Crewdson Amerikan evlerinin kültürel bir panoramasını sunmuştur. Bununla birlikte, Parr ve Crewdson aynı zamanda toplumsal cinsiyet rollerinin ev olgusu üzerindeki etkilerini vurgulamışlardır. Menzel ve Nolle’un projelerinde de özellikle ev eşyaları üzerinden ekonomik eşitsizlikler görünür kılınmıştır. Söz konusu tüm fotoğraf projeleri izleyicilerini ev olgusu üzerine aktif olarak düşünmeye, eleştirmeye davet ve teşvik etmektedir. Evlerin hem biçimsel hem de anlamsal olarak çok katmanlı yapısını gözler önüne sererek; tarihsel, sosyal, ekonomik ve kültürel nitelikleri ile ilişkilerini vurgulayarak; eleştirel bir bakış açısı oluşturarak zihinlerdeki ev algısını yeniden değerlendirebilme olanağı sunmuşlardır.

Fotoğraf Projesi, Görsel Temsil, Ev İçi, Mekânsal Bellek, Ev Yaşamı

Home is one of the most basic needs of human existence, both physically and emotionally. All sorts of elements in the interiors of houses contain many clues about the characters of their inhabitants, their lifestyles, status, traditions, culture and the characteristics of the time and society. The aim of this article is to examine and discuss the ways in which the interiors of houses are visually represented in photographic projects. Qualitative research methods were used to categorise and compare the results of the literature review, content analysis and photographic analysis. The study includes seven photographic projects produced in an artistic context from the 1980s to the present. In this direction, Larry Sultan’s “Pictures from Home”, Nick Waplington’s “Living Room”, Martin Parr’s “Signs of the Times: Portrait of a Nation’s Tastes”, Carlo Gianferro’s “Roma Interiors”, Gregory Crewdson’s “Dream House”, Peter Menzel’s “Material World: A Global Family Portrait” and Jana Sophia Nolle’s “Living Room: San Francisco”. As a result, the interiors of the houses in the projects were visualised in a variety of styles, including conceptual, documentary, staged and typological documentary photography. Waplington's and Sultan's projects identities social life; Parr, Gianferro and Crewdson's projects highlighted the cultural identities within the homes. Parr presented a cultural panorama of the English houses, Gianferro of the Roma houses and Crewdson of the American houses. However, Parr and Crewdson drew attention to the sexual identity of the household. Menzel and Nolle, on the other hand, used the objects to highlight the economic inequalities of the houses. In conclusion, all the photographic projects invite and encourage their viewers to actively read, think and critique the phenomenon of the home. By revealing the multi-layered structure of home interiors, both formally and semantically, and by highlighting their historical, social, economic and cultural qualities and relationships, they have created a new way of thinking about the home.

Photography Projects, Visual Representation, Domestic, Spatial Memory, Home Life