Yazar : Yasemin ÇELİK
Türü : Özgün Makale
Baskı Yılı : Aralık 2018
Doi Number : http://dx.doi.org/10.29228/ijiia.5.52
Sayı : 5
Dönem : 3. Cilt
Tarih : 2018-06-08 22:07:34
ÖZET
Bu çalışmada, Osmanlı Türkçesi dönemindeki bağlama gruplarının sıra dışı imlâsı üzerinde durulmuştur. Bilindiği üzere Arap harfli metinlerde bağlama grubu yapılırkensözcüklerin arasına genellikle bir “ﻭ”harfi eklenir ve bu harfi, Arap harfli metinlerdenLatin harflerine aktaran araştırmacılar, ünlüyle biten sözcüklerden sonra “vu/vü”, ünsüzle biten sözcüklerden sonra ise u/ü biçiminde okumayı tercih etmişlerdir. Ancak Osmanlı Türkçesi döneminde bu genel görünümün dışında bazı metinlerde bağlama gruplarının yazımıyla ilgili sıradışı durumlar da dikkati çekmektedir. Metin yazarının eğitim durumu ve metin türleri, imlâ konusunda farklı uygulamaları da beraberinde getirebilmektedir. Bu çalışmada bağlama gruplarının imlâsı, cönk yazarlarının cönk metinlerindeki uygulamaları bakımından ele alınmıştır. Söz konusu metinlerde, bağlama gruplarının bazen “ﻭ” harfi ile bazen de “ﻯ” harfi ile yazıldığı görülmektedir. Çalışma malzemesini 19.yüzyılaait, hem sözlü dilin hem de yazı dilinin özelliklerini büyük oranda yansıtan iki cönk metni oluşturmaktadır. Bu metinler, Milli Kütüphane kayıtlarında bulunan 51 ve 151 numaralı cönk metinleridir. Bu çalışmada,bağlama gruplarının imlâ özellikleri incelenirken, metinlerde geçen ve genel imlâ eğilimi dışında bir özellik göstermeyen bağlama grupları değerlendirilmemiş; Osmanlı Türkçesinin “bilinen” imlâsının dışında kalan kullanımlar yani “ﻯ” ile yazılanlar üzerinde durulmuştur. Çalışmada bağlama grupları ile ilgili tespitler, dönemin imlâ uygulamaları hakkında olduğu kadar sözlü dil özellikleri hakkında da fikir/bilgi edinilmesine olanak sağlamaktadır.
Anahtar Kelimeler
Cönk, Osman Türkçesi, bağlama grupları, imla, konuşma dili.
ABSTRACT
This study focuses on the extraordinary orthography of the conjunction groups in the Ottoman Turkish period. As it is known, while composing a conjunction group in texts with Arabic letters, a " ﻭ " is usually inserted between the words and the researchers who translated this letter to the Latin letters preferred to read it as " vu / vü " at the end of the words ending with vowels whereas as u / ü at the end of the words ending with consonants. However, in Ottoman Turkish period, in addition to this general appearance, extraordinary situations related to the writing of conjunction groups attract attention in some texts as well. The author's educational status and text types can bring about different applications with regard to orthography. In this work, the orthography of the conjunction groups has been discussed in terms of the applications of the conk authors in their conks. It is seen that the conjunction groups are sometimes written with "ﻭ" and sometimes with "ﻯ" in the texts in question. Two conk texts, which were prepared in the 19th century and reflected both the oral language and the written language in great detail, were examined in the study. These are the conk texts numbered 51 and 151 in the National Library records. In this study, when the orthography properties of binding groups were examined, conjunction groups that were used in the texts and that do not exhibit a property other than the general orthography tendency were not evaluated; only the uses of the Ottoman Turkish except for the "known" orthography, namely those written with "ﻯ" were emphasized. Our findings about conjunction groups in the study allow us to have an idea about the orthographic practices of the period as well as the verbal language characteristics of the period.
Keywords
Conk, Ottoman Turkish, conjunction groups, orthography, oral language.